Αὐτὸ ποὺ γνωρίζομε εἶναι ὅτι ὁ Ἰωάννης σε ἡλικία εἴκοσι ἑνὸς ἐτῶν, μετὰ τὶς σπουδὲς τῆς ρητορικῆς καὶ τῆς θεολογίας, ἔμεινε τέσσερα χρόνια κοντὰ σὲ κάποιο γέροντα ἀσκητὴ σὲ ἕνα βουνὸ ὄχι μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια.
Μετὰ ἀπὸ αὐτὰ τὰ τέσσερα χρόνια τῆς μαθητείας του στὴ μοναχικὴ ζωὴ κοντὰ στὸν γέροντα, ἔμεινε μόνος του δύο χρόνια μέσα σὲ μιὰ σπηλιά.
Ἀγάπησε τόσο πολὺ τὴ ζωὴ τῆς ἀσκήσεως καὶ τῆς θεωρίας, ποὺ ἀπὸ κάποιες ὑπερβολὲς ἀρρώστησε. Καὶ αὐτὴ ἡ ἀρρώστια τὸν συνόδευσε ὡς εὐαισθησία πνευματικὴ μέχρι τέλους τῆς ὁσιακῆς καὶ μαρτυρικῆς του ζωῆς.
Αὐτὸ ποὺ σὲ συγκινεῖ εἶναι ὅταν πληροφορῆσαι ὅτι ὁ γέροντας, κοντὰ στὸν ὁποῖο ἔζησε καὶ ἔμαθε τί εἶναι μοναχισμός, ἦταν Σῦρος. Καί, ἐνῶ δὲν γνωρίζομε κάτι περισσότερο γιὰ τὸν συγκεκριμένο γέροντα, μόνο ἡ προσωνυμία τοῦ Σύρου μᾶς προδιαθέτει θετικά, γιατὶ μᾶς θυμίζει μιὰ ὁλόκληρη μοναχικὴ παράδοσι μὲ πρύτανι τὸν γνωστὸ Ἀββᾶ Ἰσαὰκ τὸν Σῦρο, ποὺ μᾶς ἀνοίγει τὸν γαλήνιο καὶ ἀπέραντο κόσμο τῆς μοναχικῆς ζωῆς. Τὸν οὐράνιο παράδεισο ποὺ βιοῦται ἐπὶ γῆς. Καὶ ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ, ποὺ ἔχει τὴ σχετικὴ ἐμπειρία, λέει ὅτι ἐὰν ὁ Θεὸς ἄφηνε τοὺς ἀνθρώπους νὰ αἰσθανθοῦν μιὰ στιγμὴ τὴν πνευματικὴ θεωρία καὶ τὴ χάρι στὴν ὁποία ὑψώνονται οἱ ἀληθινοὶ μοναχοί, τότε θὰ ἔμενε ὁ κόσμος ἄνευ διαδοχῆς, γιατὶ ὅλοι θὰ ἔπαιρναν τὸν δρόμο γιὰ τὴν ἔρημο τῆς ἀσκήσεως.
Εἰσήγησι στὸ Διεθνὲς Ἐπιστημονικὸν Συμπόσιον «Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος, Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως», ἐπὶ τῇ 1600ῇ ἐπετείῳ ἀπὸ τῆς κοιμήσεώς του (407-2007). Πόλις, 13-18 Σεπτεμβρίου 2007.
