Ἡ οὐσιαστικὴ συμβολὴ τῶν τυπικῶν στὴ μοναχικὴ ζωή

῾Ο μοναχὸς πρέπει νὰ γίνη ὁλόκληρος μιὰ αἴσθησι. Αὐτὸς εἶναι ὁ σκοπὸς καὶ ὁ λόγος τῆς ὑπάρξεώς του. ῎Ετσι, τότε μόνο, βλέπει, ἀκούει, αἰσθάνεται, ἠρεμεῖ, προχωρεῖ, ὡριμάζει. ῎Ερχεται σὲ κανονικὴ ἐπαφὴ μὲ τὸν γύρω του κόσμο. Γνωρίζει κάθε ὕπαρξι. Παίρνει καὶ δίδει μηνύματα ζωῆς. Καθίσταται ἱερεὺς τῆς κτίσεως.

 Συλλειτουργεῖ μαζὶ μὲ τὴν σύμπασαν φύσιν στὸ ἕνα συλλείτουργο, ὅπου ὁ εἷς ᾿Αρχιερεὺς εἶναι «ὁ προσφέρων καὶ προσφερόμενος καὶ προσδεχόμενος καὶ διαδιδόμενος»[1] διὰ τὴν ζωὴν καὶ σωτηρίαν τοῦ σύμπαντος κόσμου. Τότε ὁ μοναχὸς ὁ ἄνθρωπος ἡσυχάζει, γιατὶ συλλειτουργεῖ ἐναρμονίως μὲ τὸ ὅλον. Καὶ σ᾿ αὐτὸ τὸ συλλείτουργο ὑπάρχει μιὰ τάξις, ἕνας νόμος, ὁ ὁποῖος εἶναι νόμος προσωπικῆς ζωῆς καὶ κοινωνίας. Εἶναι δωρεὰ Χάριτος, ἡ ὁποία διὰ ᾿Ιησοῦ ἐγένετο, καὶ ὄχι νόμος ὁ ὁποῖος διὰ Μωϋσέως ἐδόθη [2]. Εἶναι ἡ εὐλογία τῆς παρουσίας τοῦ Θεανθρώπου, ὁ ὁποῖος δεσπόζει τῶν ἐπουρανίων καὶ τῶν ἐπιγείων. Καὶ εἶναι ὁ εὐλογῶν, ἁγιάζων καὶ τρέφων τὰ σύμπαντα.

Αὐτὸς ὁ νόμος εἶναι καθολικός, ἔχει σχέσι μ᾿ αὐτὸ ποὺ ζητοῦσε σκιωδῶς ὁ Φιλόσοφος: «ὁ τρόπος τῆς τοῦ παντὸς διοικήσεως [3]». Αὐτὸς ὁ νόμος, ὁ ὄχι μηχανικός, ἀλλὰ προσωπικός, ἔχει μέσα του τὴν τάξι καὶ τὴν «ἀταξία». ῎Εχει μέσα του τὸ γενικὸ καὶ ἀναντίρρητο, καὶ δέχεται τὸ ἀπρόβλεπτο, τὸ ὡς ἔκπληξιν ἐμφανιζόμενο. Καὶ ἐνῶ τὰ πάντα προχωροῦν φυσιολογικά, ἔχομε κάποιες ἐκρήξεις, ἀπελευθερώσεις κεκρυμμένων δυνάμεων, ποὺ ἀναλαμβάνουν τὸν ἄνθρωπο σὲ ἄλλο ἐπίπεδο. ῎Ετσι ἡ ψυχή, κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο Νύσσης, πάντοτε κτίζεται , δημιουργεῖται. Καὶ ὁ ἄνθρωπος ποὺ φτάνει σ᾿ αὐτὴ τὴν κατάστασι τῆς ἠρεμίας καὶ στάσεως, πάντοτε κινεῖται καὶ κτίζεται [4] ἀπὸ ἄκτιστη Δύναμι. Εἶναι ὁ ἴδιος ποὺ ἐξ ἀρχῆς ἦταν, καὶ ταυτοχρόνως εἶναι ἄλλος.

Δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ “Ἐρουρέμ”, τεῦχος 4, περίοδος 2 (1996), σσ. 109-114