Θὰ μποροῦσε κάποιος νὰ διερωτηθῇ: τί νόημα ἔχει μία ἔκθεσι τοῦ Ἁγίου Ὄρους στὸ Παρίσι; Δὲν ὑπάρχουν ἐδῶ τόσα κειμήλια· εἰκόνες, σκεύη ἱερά, χειρόγραφα καὶ ἄλλα; Δὲν γίνονται τόσες ἐκθέσεις; Δὲν ὑπάρχουν τόσα μουσεῖα ποὺ ἔχουν κειμήλια τόσων πολιτισμῶν;
Τί σχέσι μπορεῖ νὰ ἔχη τὸ Παρίσι μὲ τὴ χερσόνησο τοῦ Ἄθω; Τί σχέσι ἔχει ὁ κόσμος ὅλος, οἱ μικροί, οἱ μεγάλοι, οἱ ἄνδρες, οἱ γυναῖκες ποὺ ζοῦν, ἀγωνίζονται, ἀντιμετωπίζουν ὅλα τὰ προβλήματα τῆς ζωῆς καὶ τῆς συμβιώσεώς τους μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὴν πολιτεία κάποιων μοναχῶν· ποὺ γιὰ διαφορετικοὺς λόγους ὁ καθένας ἄφησε τὸν κόσμο μὲ τοὺς ἀγῶνες του (λιποτάκτησε, θὰ ποῦν κάποιοι) καὶ πῆγαν νὰ ζήσουν στὴν ἡσυχία τοῦ Ἄθω;
Σ’ αὐτὰ τὰ δικαιολογημένα ἐρωτήματα ἡ ἀπάντησι μπορεῖ νὰ εἶναι ὅτι ὄχι τὰ κειμήλια μεμονωμένα καὶ ἑρμηνευμένα μὲ τὸν συνήθη ἱστορικοτεχνικὸ τρόπο, ἀλλὰ τὸ ἴδιο τὸ Ἅγιον Ὄρος ἀποτελεῖ κάτι ἁπλὸ καὶ μοναδικό, ποὺ δίδει μιὰ μαρτυρία ζωῆς.
Καὶ πιστεύομε ἡ παροῦσα ἔκθεσι, μὲ τὰ καθαγιασμένα ἱερὰ κειμήλια, νὰ βοηθήση κάποιους ἐπισκέπτες νὰ πλησιάσουν ὡς προσκυνητὲς τὸν τόπο τοῦτο τῆς ἀσκήσεως.
Κείμενο ποὺ δημοσιεύθηκε (στὰ γαλλικὰ) ὡς εἰσαγωγὴ στὸν Κατάλογο τῆς ἐκθέσεως τῶν ἁγιορειτικῶν κειμηλίων στὸ Παρίσι: Le Mont Athos et l’Empire Byzantin. Trésors de la Sainte Montagne, Paris, Musées, 2009, σσ. 16-19.
